Home » Blog » Επιμέλεια κειμένων »
επιστροφή στη γονική σελίδα περί “Επιμέλειας κειμένων”
Περιπτώσεις που χωρίζονται με κόμμα
Στο άρθρο αυτό εξετάζεται η επιμέλεια κειμένου και το κόμμα.
Ευθύς λόγος
«Πέρασε, μου είπε ο Πέτρος, από το μαγαζί»
Ο ευθύς λόγος είναι: «Πέρασε από το μαγαζί»
Η φράση “μου είπε ο Πέτρος” δεν ανήκει στον ευθύ λόγο και απομονώνεται με κόμματα.
Κλητική προσφώνηση
«Καλημέρα, Πέτρο».
«Γεια σας, κύριε Νίκο».
“Γιατί, μπαµπά, τρέχεις;”
«Ρε φίλε, χάθηκες».
Παρένθετες προσφωνήσεις
«Θεωρώ, κύριοι, ότι τα επιχειρήματα του συναδέλφου ήταν πειστικά».
«Πού ήσουν, Κατερίνα, που σε έψαχνα;
«Κοιμήσου, αγγελούδι μου, γλυκά με το τραγούδι μου».
«Φύγε, ρε, σου λέω»
Η προσφώνηση εμφωλιάζεται στο όλο κείμενο και λέγεται παρένθετη προσφώνηση. Όταν η κλητική προσφώνηση είναι µέσα στην πρόταση το κόµµα µπαίνει πριν και µετά τη προσφώνηση.
Όμοιοι όροι της πρότασης
«Ο Γιώργος, ο Πέτρος, ο Νίκος, ο Παύλος και ο Γιάννης θα μείνουν εδώ».
«Ήταν άνθρωπος ιδιόρρυθμος, στριφνός, εσωστρεφής».
«Έχω ταξιδέψει στη Μήλο, στη Σίφνο, στην Κίμωλο».
«Ο Γιώργος σηκώθηκε, πλύθηκε, ντύθηκε, έφαγε και έφυγε για το σχολείο».
«Ήταν ένας καλοσυνάτος, μειλίχιος, αξιοπρεπής άνθρωπος».
Εμφανίζονται αλεπάλληλοι όμοιοι όροι (υποκείμενα-αντικείμενα-ρήματα) μέσα στη πρόταση. Χωρίζονται από κόμμα.
Κατηγορηματικός προσδιορισμός
Ο κατηγορηματικός προσδιορισμός είναι μαι προσωρινή ιδιότητα που χαρακτηρίζει το υποκείμενο. Αυτή η ιδιότητα μετά από λίγη ώρα θα εξαφανιστεί. Για παράδειγμα λέμε “Ο Μίλτος, ζαρωμένος , από φόβο…”. Δεν πρόκειται να μείνει “ζαρωμένος” για πάντα. Ο προσδιορισμός αυτός απομονώνεται με κόμμα και στην αρχή και στο τέλος.
«Ο Μίλτος, ζαρωμένος από φόβο, σηκώθηκε και κλείδωσε την πόρτα».
«Ο γιατρός, ανήσυχος, πρότεινε να γίνουν και άλλες εξετάσεις».
Το (“όσο” …, “τόσο”)
«Όσο πιο πολύ μελετάς, τόσο πιο πολύ εμβαθύνεις στην έρευνά σου».
Το (δίχως)
«Το έκανα, δίχως ενοχές
Το συμπερασματικό (ώστε)
«Το έκανα, ώστε να πάρω περισσότερα χρήματα».
Τα μόρια (ναι) (όχι)
Ναι, θα πάμε. / Ναι, βέβαια!
Όχι, δεν θα πάμε.
Όχι μόνο θα πάμε, αλλά θα δούμε και δύο ταινίες!
Όχι για να το παινευτώ, αλλά υπήρξα πολύ αποτελεσματικός!
Tο (χωρίς να)
«Μου πήραν το πορτοφόλι, χωρίς να το καταλάβω»
«Το έκανα, χωρίς να νιώθω τύψεις»
«Ο πατέρας καθιστός στην πολυθρόνα του, χωρίς να κάνει τον κόπο να σηκωθεί, και χωρίς να της δώσει το χέρι του, την προσφώνησε ψυχρά ‘‘καλώς όρισες στο σπίτι μου’’».
«Αυτό λέω, ότι οι εντολές ήταν από την αρχή άλλες, διαφορετικές από αυτές τις οποίες λένε σε σας, που, χωρίς να έχετε κανένα κομματικό κέρδος υποφέρετε για τις ιδέες σας».
Η επιμέλεια κειμένου, όταν συναντάμε Προτασιακά επιρρήματα, και το κόμμα
Οι λέξεις (ευτυχώς, δυστυχώς, ειλικρινά, απλώς, βέβαια, ίσως, περιέργως, πραγματικά, σίγουρα, τελικά, τέλος, φυσικά), όταν συναντώνται στην πρόταση, συνήθως, εισάγουν σχόλια του αφηγητή. Αυτές οι λέξεις θεωρούνται επιρρήματα και λέγονται “προτασιακά”.
Απομονώνονται πάντα από κόμμα οπουδήποτε και αν βρίσκονται μέσα στην πρόταση.
«Ειλικρινά, δεν ξέρω τι να πω».
«Τι σου είπε, αλήθεια, όταν τον ρώτησες;»
«Κόπηκε και η παροχή ψωμιού, αλήθεια, η κατάσταση είναι οικτρή».
«Αλήθεια, εσύ θα είσαι στο σπίτι;»
«Είναι, βέβαια, πολύ δύσκολο να επιτύχει κάποιος αυτό το ρεκόρ».
«Βέβαια, δεν έσκαβα, αλλά θυμάμαι ότι με ένα γαϊδαράκο που είχε ο πατέρας μου κουβάλαγα νερό».
«Βέβαια, ο Γιώργος δεν ήξερε κανέναν εκεί μέσα».
«Έδωσες εξετάσεις; Όχι, βέβαια».
«Γλίτωσε, ευτυχώς, με ελαφρά τραύματα».
«Προσπάθησα να επικοινωνήσω με τον διευθυντή αλλά, δυστυχώς, δεν τα
κατάφερα».
«Δυστυχώς (ή ευτυχώς), πάλι απέτυχε στις εξετάσεις του».
«Στην ίδια μελέτη εξετάζονται, τέλος, τα φαινόμενα του φωτός».
«Τέλος, θα ήθελα να ευχηθώ καλό κουράγιο σε όλους».
«Φυσικά, θα ήθελα πολύ να σας βοηθήσω».
Tο (για να)
Όταν στην πρόταση υπάρχει το “για να“, και η έννοια του δείχνεισκοπό, δηλαδή, μπορεί να μεταφραστεί σε “ώστε“, ή “προκειμένου“, τότε παίρνει κόμμα. Η πρόταση στην ουσία είναι συμπερασματική ή τελική (δείχνει τον σκοπό).
“Θα πάμε στο δάσος, για να κόψουμε ξύλα”.
“Θα πάμε στο δάσος, (προκειμένου να/ώστε να) κόψουμε ξύλα”.
Πρόταση με αντιθετική έννοια
Όταν στην πρόταση, αμέσως μετά το ρήμα υπάρχει αντιθετικός σύνδεσμος, τότε το κόμμα είναι απαραίτητο.
Οι αντιθετικοί σύνδεσμοι είναι: (αλλά – αν και – ενώ – μα – μολονότι – μόνο – μόνο όμως – μόνο που – όμως – παρά – ωστόσο)
«Σε προειδοποιώ, αλλά για τελευταία φορά»
«Σου γράφω, αν και με αδίκησες»
«Σου στέλνω τα λεφτά, ενώ δεν τα αξίζεις.»
«Σου ορκίζομαι, μα τον Θεό ότι θα σε σκοτώσω»
«Προβιβάζεσαι, μολονότι είσαι τεμπέλης»
«Θα έρθω, μόνο όμως για χάρη της μάνας σου»
«Τους αποφυλάκισαν, παρά τις κατηγορίες εις βάρος τους»
«Η Βουλή έκλεισε, ωστόσο αυτοί ακόμα διορίζουν από τα παράθυρα»
«Αν και τον πυροβόλησαν δεν σκοτώθηκε, αντιθέτως φαινόταν μια χαρά»
Η επιμέλεια κειμένου και το κόμμα, όταν δουλέυουμε με χρονικές αναφορές
Είτε η πρόταση ξεκινά από αυτές είτε βρίσκονται μέσα σε μια πρόταση, κανονικά πρέπει να πάρουν κόμμα, άλλες φορές πριν και άλλες φορές μετά τη χρονική αναφορά.
Ακολουθούν παραδείγματα:
«Η κυβέρνηση θα επιστρέψει στην Ελλάδα, αμέσως μόλις αυτό είναι εφικτό».
«Δεν απαντάω, αμέσως στην ερώτηση».
«Του έγραψα να γυρίσει, αμέσως».
«Θα ήθελα λοιπόν από δω και πέρα, να σας παρακαλέσω, να μη σιγομουρμουρίζετε πίσω από την πλάτη μου».
«Είχαμε μαζί τους ανοικτούς λογαριασμούς, από τότε που οι ιταλοί μας κτύπησαν άνανδρα στην Αλβανία».
«Έτσι είναι ο στρατός, από τότε που πρωτοφτιάχτηκε στρατός στον κόσμο».
«Θα σου εξηγήσω αργότερα, ήταν ο πιο ασφαλής τρόπος να έρθω εδώ».
«Αργότερα, μας συστήθηκε σαν Χρηστίδης, ο πρόξενος της Ελλάδας, Χιώτης όπως μάθαμε».
«Αρχικά, αποφασίστηκε να δοθούν σ’ αυτούς ιταλικά όπλα».
«Αυτήν/Εκείνη τη στιγμή, ο άγνωστος άντρας σηκώθηκε, μάζεψε τα σύνεργά του, και ετοιμάστηκε και αυτός να φύγει».
«Κάποια στιγμή, ο άγνωστος άντρας σηκώθηκε, μάζεψε τα σύνεργά του, και ετοιμάστηκε και αυτός να φύγει».
«Εκεί που θα πας, να ΄σαι ήσυχος».
«Εκεί που πήγε να διορθωθεί ο καιρός, χάλασε».
«Kι έπειτα μου λες, γιατί φωνάζω· φωνάζω γι΄ αυτά που ακούω».
«Έως ότου έρθει η Νίνα, δεν αρχίζουμε το παιχνίδι;»
«Κάθε φορά που ταξιδεύουμε όλα αλλάζουν τριγύρω μας, όχι μόνο η γλώσσα και οι κοινωνικές συμβάσεις, μα κι ο αέρας που αναπνέουμε».
«Ήταν τόσο αγαπητός, που ακόμα και τώρα, που έγινε ένας απλός βαστάζος του λιμανιού, οι άλλοι εργάτες τον κοίταζαν με σεβασμό».
«Μέχρι που δεν έκλαιγε, ήταν καλά».
«Μόλις έμαθε τα καθέκαστα, έφυγε τρέμοντας».
Έφυγαν, μόλις ήρθες.
«Όποτε σήκωνα τα μάτια μου στο φανάρι το οποίο κρεμόταν ψηλά, έβλεπα και τον καρβουνιασμένο τοίχο».
«Όποτε φύγετε, ειδοποιήστε με».
“Όταν δουλεύει η πομόνα, χαίρεται όλο το χωριό”.
“Όταν έφτανε στο σπίτι, έβρισκε πάντα δώρα από τους γονείς του”.
“Όταν δεις αυτό το έργο, θα ξεχάσεις ό,τι έχεις δει”.
“Όταν τελειώσεις το τραγούδι, θα μπορέσω αν κοιμηθώ”.
“Όταν θέλω, γίνομαι λύκος να σε φάω”.
“Όταν ένας άνθρωπος χάσει την ηθική του, χάνει και την ψυχή του”.
«Είχα φτάσει πλέον, έξη χρονών και είχα μια αφάνταστη χαρά, καθώς θα πήγαινα σχολείο»
“Πρόσφατα, έχουμε πολλές επιτυχίες”.
“Όλα ήρθαν καλά, προς το παρόν, δεν χρειάζεται κάτι άλλο”.
«Στη συνέχεια, μεταφερθήκαμε για εκπαίδευση στο Ρας Μπάαλμπεκ της Συρίας».
«Ίσα-ίσα που οι αξιωματικοί μας προσπαθούσαν να μας μάθουν ότι το παράτολμο δεν είναι ταυτόχρονα, και σοφό».
«Τελικά, αξιωθήκαμε να κυνηγάμε σαν τρελοί τους Γερμανούς και τους Ιταλούς για πάρα πολλά χιλιόμετρα μέσα στις γραμμές τους».
«Ήταν τόσο καλός ο Ολυμπιακός που τελικά, νίκησε τον ΠΑΟ με αυτογκόλ».
«Θα το πάρουμε τελικά το δάνειο, και με μικρό επιτόκιο».
«Θα έρθεις τελικά μαζί μας, ναι ή όχι;»
«Και τώρα πια, νοιώθω να γιγαντώνομαι, να διπλασιάζω το μπόι μου, και να σηκώνομαι σαν απειλητικός βοριάς».
«Μα τι λες τώρα, δεν έκανα τίποτα εγώ, ο Θεός τα προστατεύει».
«Ο αλήτης την έφαγε τη μάνα του και τώρα, θέλει να της ανάψει και κερί».
«Τώρα, αυτό όπου βλέπεις είναι τα πολλά ρημαγμένα και κλειστά μαγαζιά».
Η επιμέλεια κειμένου και το κόμμα, όταν έχουμε στην πρόταση ΔΠ & ΚΠ – Χαλαρή σχέση μεταξύ ΚΠ και ΔΠ
Όταν η ΔΠ προηγείται της ΚΠ είναι σχεδόν κανόνας ότι χωρίζονται με κόμμα .
Η σχέση των δύο προτάσεων σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σχεδόν πάντα χαλαρή.
«Για να δει εμάς, έκανε τόσο μεγάλο ταξίδι!».
«Γνωρίζω Γαλλικά, αλλά προτιμώ να μιλάω στα Αγγλικά».
«Μόλις φύγω από το γραφείο, θα σου τηλεφωνήσω».
«Μόλις βράσει το νερό, ρίξε τα μακαρόνια στην κατσαρόλα».
«Μόλις τον είδε συγκινήθηκε τόσο, που έβαλε τα κλάματα».
«Όσο πιο πολύ μελετάς, τόσο πιο πολύ εμβαθύνεις στην έρευνά σου».
Η επιμέλεια του κειμένου και το κόμμα όταν συναντάμε τις Μετοχές
Όταν η Μετοχή δίνει επεξήγηση
«Κρατώντας ανθισμένα αγριολούλουδα και τριαντάφυλλα στην αγκαλιά της, μπήκε μέσα όλο χαρά»
επεξηγεί τον τρόπο που μπήκε μέσα
Όταν η Μετοχή δίνει αποτέλεσμα
«Απάντησε στο κάλεσμα του Λόρδου πολύ ευγενικά, στέλνοντας μια ευχαριστήρια κάρτα».
«Με τέτοιο τρόπο κυβερνούν οι λαϊκιστές, διαιρώντας τους ψηφοφόρους»
Όταν η Μετοχή ακολουθείται από άλλες επιρρηματικές φράσεις
«Γράφοντας γρήγορα και απρόσεκτα στο τετράδιό του, δεν πρόσεξε ότι χύθηκε ο καφές πάνω σε αυτό»
επιρρηματικές φράσεις: (γρήγορα) και (απρόσεκτα)
Όταν η Μετοχή είναι μεγάλη
Και δημιουργεί δυσκολία κατανόησης στον αναγνώστη
Όταν η ΔΠ συνδέεται χαλαρά με την ΚΠ
«Προτιμώ να μείνω ως αργά και να τελειώσω απόψε τη δουλειά, παρά να την
αφήσω για αύριο να μου βάλει κατσάδα και το αφεντικό».
Το νόημα που έχουν η ΚΠ και η ΔΠ δεν είναι στενά δεμένο μεταξύ τους.
Όταν η ΔΠ είναι επιρρηματική & έχει χαλαρή σχέση
Η πρόταση είναι (χρονική-αιτιολογική-υποθετική-εναντιωματική) και ταυτόχρονα έχει χαλαρή σχέση με την ΚΠ
Στην ουσία είναι σαν το προηγούμενο παράδειγμα
Όταν η ΔΠ προηγείται της ΚΠ
«Για να είμαι ειλικρινής, δεν πίστευα ότι θα αντιδρούσε έτσι».
Η επιμέλεια κειμένου και το κόμμα στις διάφορες προτάσεις
Το (παρά), όταν συγκρίνει και η σχέση είναι χαλαρή
«Καλύτερα να μείνεις εδώ, παρά να τρέχεις μέσα στη νύχτα μ’ αυτόν τον παλιόκαιρο».
Γενικά αν η σχέση μεταξύ ΔΠ και ΚΠ είναι στενή δεν χωρίζονται με κόμμα.
“Καλύτερα να κοιμηθείς στο μαλακό κρεβάτι παρά στην κουκέτα που είναι από πέτρα”.
Στενή η σχέση τους – χωρίς κόμμα
Το (και πολύ όμως)
Όταν το (και πολύ όμως) μπορεί να αντικατασταθεί με το (και μάλιστα πολύ)
«Μου αρέσει πολύ ο τρόπος που σκέφτεσαι, και πολύ όμως».
Το παραθετικό κείμενο & η επεξήγηση χωρίζονται
«Ο Όλυμπος, το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας όπου κατοικούσαν οι αρχαίοι Θεοί, βρίσκεται στη Θεσσαλία».
παραθετικό κείμενο
«Στις 16 Μαΐου 1934 ανέβηκε στον Όλυμπο η πρώτη γυναίκα αλπινίστρια, μια Γαλλίδα με το όνομα Κλερ».
επεξήγηση
Προτάσεις με Συγκριτική έννοια
Το (όσο…, τόσο) μας δείχνει σύγκριση
«Όσο πιο πολύ μελετάς, τόσο πιο πολύ εμβαθύνεις στην έρευνά σου».
«Όσο πιο πολλά ζητάς, τόσο λιγότερα θα σου δίνω».
Προτάσεις με Τελική έννοια
Όταν υπάρχει τελικός σύνδεσμος (για να) χωρίζεται (πάντα με κόμμα) με την έννοια του (ώστε – προκειμένου) δίνει συμπερασματικό ή σκοπό
«Της πήρε τα λεφτά, για να μην της τα επιστρέψει ποτέ».
«Θα πάμε στο δάσος, για να κόψουμε ξύλα».
«Ακούστε μάγκες, για να τελειώνουμε με αυτή την υπόθεση».
«Θα πάμε στο δάσος, να κόψουμε ξύλα» με την έννοια του (για να)
Προτάσεις με Συμπερασματική έννοια
Όταν υπάρχει συμπερασματικός σύνδεσμος (άρα) – (επομένως) – (λοιπόν) – (οπότε) – (ώστε) που αποδίδει συμπερασματική έννοια στην πρόταση.
“Η ώρα πέρασε, άρα δε θα έρθει”.
“Η ώρα πέρασε, επομένως δε θα έρθει”.
“Η ώρα πέρασε, οπότε δε θα έρθει”.
«Επομένως, αφού ήσασταν καλά παιδιά θα πάρετε παγωτό».
«Λοιπόν, θα έρθεις στην εκδρομή;»
«Η αφοσίωσή τους στα μικρά, λοιπόν, είναι ένα θαύμα της φύσης».
«Το έκανα, ώστε να πάρω περισσότερα χρήματα».
Το (έτσι) όταν είναι συμπερασματικό της πρότασης
“Έτσι, κανείς δεν του έφερε αντίρρηση”.
«Έτσι, η προσπάθεια δεν καταλήγει πουθενά».
«Το έκανα έτσι, διότι έτσι μου είπαν».
«Το έκανα έτσι, δηλαδή ανάποδα από ότι συνήθως».
«Το έκανα έτσι, καθώς δε μου αρέσει το άλλο».
Η λέξη (έτσι) συνδέει τις προτάσεις εννοιολογικά
«Η ελληνική εκπαίδευση το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1970 εκδημοκρατίστηκε. Έτσι, μπόρεσαν να φοιτήσουν στο σχολείο παιδιά από όλες τις κοινωνικές τάξεις».
Το (τότε) όταν είναι συμπερασματικό της πρότασης
– Πρέπει να διαλέξω σήμερα κιόλας.
-Τότε, τι αποφάσισες;
Προτάσεις με Υποθετική έννοια (πάντα κόμμα)
(αν/εάν) – (άμα) – (σαν)
“Δεν πάω πουθενά, αν δεν έρθεις κι εσύ”.
“Δεν πάω πουθενά, άμα δεν έρθεις κι εσύ”.
“Σαν θέλει η νύφη κι ο γαμπρός, όλα γίνονται”. (με την έννοια του «Αν θέλει …»)
«Αν βρέξει, δε θα πάμε»
προσοχή!
«Έλα αν θες»
Έχει βουλητική έννοια και δεν παίρνει κόμμα
Προτάσεις με Επεξηγηματική έννοια
Όταν υπάρχει ενδοιαστικός σύνδεσμος (μην) – (μήπως) που δείχνει επεξήγηση στη ΚΠ.
«Αυτός ο φόβος τον βασάνιζε, μην κάνει λάθος στη στόχευση».
«Ο φόβος του θανάτου τον έτρωγε, μήπως δεν προλάβει να δει την Ιθάκη».
Όταν υπάρχει επεξηγηματικός σύνδεσμος (δηλαδή) που να δείχνει επεξήγηση της ΚΠ.
«Το έκανε έτσι ο πρόεδρος, δηλαδή ανάποδα από ότι όλοι περίμεναν».
Προτάσεις με Αιτιολογική έννοια
Τα αιτιολογικά (για, γιατί, δηλαδή, διότι, επειδή, καθώς, λόγω), συνήθως παίρνουν κόμμα.
Προσοχή, όμως! Αν αυτές οι λέξεις χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν παράλληλες ενέργειες, τότε δεν παίρνουν κόμμα.
Με Αιτιολογική έννοια
Όταν υπάρχει αιτιολογικός σύνδεσμος: (αφού) – (γιατί/διότι) – (επειδή) – (ότι όταν επεξηγεί) – (που) – (πως) – (σαν που) – (τι) που να δείχνει αιτιολόγηση της ΚΠ, δηλαδή αιτία μια πράξης ή κατάστασης.
«Αφού αρρώστησες, καλύτερα να μείνεις σπίτι».
«Τα ρούχα βρώμισαν, αφού έβρεχε όλη μέρα».
«Πάρε μαζί σου ομπρέλα, γιατί μάλλον θα βρέξει».
«Δεν έγραψα, επειδή πονούσε το κεφάλι μου».
«Έμαθα το άσχημο νέο, ότι πνίγηκε».
«Λυπάμαι που το άκουσα αυτό, που δε θα έρθει μαζί μας και η Ελένη».
«Tρέξε να τους βοηθήσεις, σαν που είσαι ο πιο μικρός».
«Τι μου λες, δε θα έρθεις;»
Το (ως) όταν αιτιολογεί την πρόταση και εννοεί (σαν)
«Ως ειδικός, σας συμβουλεύω να μην προβείτε σε καμία ενέργεια».
Προτάσεις με Αποτελεσματική έννοια
Όταν υπάρχει αποτελεσματικός σύνδεσμος (που) – (ώστε) που να δείχνει το αποτέλεσμα της ΚΠ.
«Προχώρησε τόσο πολύ στον δρόμο, ώστε να μην τον βλέπουμε»
Έχω χρόνια να τον δω, που δεν τον θυμάμαι.
Προτάσεις με Αντιθετική έννοια
Το (αντίθετα) όταν δηλώνει αντίθεση με το υπόλοιπο νόημα της πρότασης.
«Αντίθετα, ήμουν πολύ χαρούμενος με όλη αυτή την κατάσταση»
«Δεν έριξε καθόλου χιόνι, αντιθέτως έριξε πολύ βροχή»
«Αντιθέτως, μπορώ να σε βοηθήσω»
Το (αντί) (πρόθεση που έχει αντιθετική έννοια).
«Περισσότερο νερό έριξε, αντί για χιόνι»
«Έφυγε, αντί να έρθει»
«Αντί να έρθει, έφυγε»
δείχνουν αντίθεση
προσοχή!
– Τι καταφέρνεις να αγοράσεις με πενήντα ευρω από αυτόν τον μαυραγορίτη;
– Πετρέλαιο μας έδωσε αντί πενήντα ευρω.
Αντίτιμο και όχι αντίθεση
Στον πιο πάνω διάλογο στη δεύτερη πρόταση υπάρχει (ρήμα + αντί), αλλά το “αντί” δεν εκφράζει “αντίθεση”, οπότε και δεν εφαρμόζεται ο κανόνας που λέει ότι όταν έχουμε (ρήμα + αντιθετικό σύνδεσμο) χωρίζονται με κόμμα).
«Αγόρασε το ρολόι αντί πενήντα ευρω»
Αντίτιμο και όχι αντίθεση
Όταν υπάρχει αντιθετικός σύνδεσμος που να δείχνει αντίθεση
(αλλά) – (αν και) – (ενώ) – (και αν) – (μα) – (μολονότι) – (μόνο) – (μόνο όμως) (μόνο που) – (όμως) – (παρά) – (ωστόσο)
«Δεν είναι όμορφος, αλλά μου αρέσει».
«Αν και δεν τον ξέρω πολύ καλά, τον συμπαθώ».
«Ο Ρωσσικός στόλος, αν και ήταν πολύ μικρότερος σε αριθμό από τον Γερμανικό, κατόρθωσε να νικήσει».
«Εκεί θα είναι πιο ασφαλείς και θα βρίσκονται τουλάχιστον κοντά σε Έλληνες, ενώ οι άλλοι οι οποίοι πάνε σε αραβικές χώρες θα είναι σαν τις μύγες μεσ’ το γάλα».
«Θα φύγω, και αν ακόμα βρέχει».
«Κι αν σε βρίσουν, εσύ κάνε τον κουφό».
«Κύριε αστυνόμε τελειώσαμε. Μας έβγαλε την πίστη, μα τελικά υπέγραψε την ομολογία του».
«Μολονότι τον προσκάλεσαν, δεν πήγε».
«Δεν είχαν τίποτα το ιδιαίτερο, μόνο τα απαραίτητα».
«Όμως, αυτό το οποίο τον σκότωνε περισσότερο απ’ όλα ήταν η συμπεριφορά τους προς τη Ζωή».
«Θα περάσεις να τον δεις, που να χαλάσει ο κόσμος».
“Νόστιμο ήταν το φαγητό, ωστόσο κάτι του έλειπε”.
Όταν υπάρχει χρονικός σύνδεσμος που να δείχνει αντίθεση
(άμα) – (αφού) – (αφότου) – (ενώ) – (καθώς) – (μόλις) – (όταν) – (που) – (πριν) – ( προτού) – (σαν) – (ωσότου) – (ώσπου)
«Καθώς ξεκινούσα για τη δουλειά, συνάντησα τον παπά».
«Η κυβέρνηση θα επιστρέψει στην Ελλάδα αμέσως, μόλις αυτό είναι εφικτό».
«Μελετώ καλύτερα, όταν πλησιάζουν οι εξετάσεις».
«Πάνω που έλεγα να φύγω, ήρθε ο Κώστας».
Έφυγαν, πριν έρθεις.
Φάε λίγο, προτού φύγεις.
«Σαν έγινε είκοσι χρονών, έφυγε για την Αυστραλία».
Θα μείνω μαζί σας, ωσότου ξημερώσει.
Θα μείνω μαζί σας, ώσπου να ξημερώσει.
Το (όμως) όταν μπορεί να αντικατασταθεί με το (παρ΄ όλα αυτά)
«Όμως, τίποτε δεν χάθηκε ακόμη στην διεκδίκηση των Ολυμπιακών αγώνων».
«Εμείς όμως πρέπει επίσης να διακρίνουμε το καλό από το κακό και να
κατανοούμε τα ανθρώπινα πάθη».
Εδώ δεν δείχνει αντίθεση, αλλά επεξήγηση.
Το (παρ΄ όλα αυτά) όταν δηλώνει αντίθεση με το υπόλοιπο νόημα της πρότασης
«Παρ’ όλα αυτά, τίποτε δεν χάθηκε ακόμη στη διεκδίκηση των Ολυμπιακών αγώνων»
«Δέχτηκε πολλές ήττες, παρ΄ όλα αυτά, συνεχίζει».
«Της πρότεινε να τον συνοδεύσει, εκείνη, παρ’ όλα αυτά, αρνήθηκε».
«Όταν, παρ’ όλα αυτά, κρίνεται σκόπιμη η χρήση ….».
Το (αλλά όμως)
«Ισχύει αυτό που λες, αλλά όμως πρέπει να ακούσεις και τη δική μου
εκδοχή».
Το αλλά και από μόνο του θα έπαιρνε κόμμα αφού δηλώνει αντίθεση.
επιστροφή στη γονική σελίδα περί “Επιμέλειας κειμένων”
Πολύ πλούσιος ο κατάλογος των περιπτώσεων. Διαφωτίζει τον αδαή χρήστη της γλώσσας. Το κόμμα εξυπηρετεί και το αναγκαίο λύσιμο της ανάσας του ομιλητή. Έχετε κάνει πολύ καλή δουλειά με αυτή τη συλλογή.
*Εγώ ως χρήστης δεν θα έβαζα κόμμα στις εξής περιπτώσεις (σημ.: δεν βάζω κόμμα όταν νιώθω ότι ανακόπτεται πρόωρα η ορμή του εκφωνήματος και το κόμμα γίνεται άκαιρο εμπόδιο – αλλιώς, για να μην παρεμποδίζεται η φυσική φορά του λόγου):
Το έκανα, δίχως ενοχές.
Μου πήραν το πορτοφόλι, χωρίς να το καταλάβω.
Το έκανα, ώστε να πάρω περισσότερα χρήματα (σημ.: όταν η κύρια πρόταση που προηγείται της συμπερασματικής είναι μικρή σε έκταση).
Θα πάμε στο δάσος, για να κόψουμε ξύλα.
Ίσα-ίσα που οι αξιωματικοί μας προσπαθούσαν να μας μάθουν ότι το παράτολμο δεν είναι ταυτόχρονα, και σοφό.
Η κυβέρνηση θα επιστρέψει στην Ελλάδα, αμέσως μόλις αυτό είναι εφικτό.
Δεν απαντάω, αμέσως στην ερώτηση.
Του έγραψα να γυρίσει, αμέσως. (κ.λπ.)
*Υπάρχουν λογοτέχνες που θέλουν το κείμενό τους λιτότερο του κανονικού. Δηλαδή να αναπνέει χωρίς την ύπαρξη πολλών κομμάτων που “κόβουν” τη φόρα της ανάγνωσης και διακόπτουν το βλέμμα.
Μετά τιμής
ΠΕΤΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΙΔΗΣ