Home » Blog » Επιμέλεια κειμένων »
επιστροφή στη γονική σελίδα περί “Επιμέλειας κειμένων”
Το τελικό ν και πότε χάνεται ή πότε διατηρείται στην ελληνική γραμματική. Πόσες φορές δεν έπιασα τον εαυτό μου να αναρωτιέται, αν αυτό το τελικό (ν) διατηρείται ή παραλείπεται.
Και άντε να θυμηθείς τον κανόνα και τις εξαιρέσεις.
Και εντάξει τον θυμήθηκες τώρα, αλλά μετά από λίγο καιρό, άντε πάλι να ψάχνεσαι για αυτόν.
Ας κάτσω μια φορά να τα γράψω, έτσι θα τα βρίσκω πιο εύκολα.
Αν φανούν χρήσιμα και σε σας, τόσο το καλύτερο.
Ξεκινάω λοιπόν… να το κάνω πιο εύκολο να το θυμόμαστε.
Κανόνας 1
- Για το αρσενικό άρθρο “τον”, “στον”, “έναν” & για τις αντωνυμίες “αυτόν”, “τον”
δεν χάνουν το τελικό τους (ν) ποτέ! ποτέ!! ποτέ!!!
2) Για το θηλυκό άρθρο “την”, “στην” & για τις αντωνυμίες “αυτήν”, “την”
μερικές φορές το χάνουν.
Πότε το διατηρούν;
α) όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή
β) όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από κ,π,τ,ξ,ψ,γκ,μπ,ντ,τσ,τζ
Πότε το χάνουν;
β) όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από τα υπόλοιπα σύμφωνα.
Κανόνας 2 (πιο απλός)
Όλα τα αρσενικά παίρνουν πάντα (ν) άσχετα με τι ξεκινάει η επόμενη λέξη.
Όλα τα θηλυκά παίρνουν πάντα (ν) όταν η επόμενη λέξη ξεκινά με φωνήεν ή με κ,π,τ,ξ,ψ,γκ,μπ,ντ,τσ,τζ
Κανόνας 3 (ακόμα πιο απλός)
Ξεχάστε ποιά είναι άρθρα και ποιά αντωνυμίες. Ξεχάστε αν είναι αρσενικά ή θηλυκά. Βάλτε σε όλα (ν) και ψάξτε στο κείμενό σας, μόνο τις λέξεις “στην”, “την”, “αυτήν”, ώστε να τα διορθώσετε αν χρειάζεται.
1) Ακολουθεί φωνήεν; μένουν με (ν) – “στην”, “την”
2) Ακολουθεί σύμφωνο;
2.1) αν το σύμφωνο αυτό, είναι: (κ,π,τ,ξ,ψ,γκ,μπ,ντ,τσ,τζ);
μένουν με (ν) – “στην”, “την”
2.2) είναι άλλο σύμφωνο; χάνουν το (ν) – “στη”, “τη”
ε, πόσο πιο απλό να γίνει;
Παραδείγματα:
α) Μίλησε με την κόρη του, την ώρα που έπινε τη(ν) σούπα του.
β) Μίλαγε με τον γιό του, όταν στη(ν) μικρή πλατεία είδαν τη(ν) σκυλίτσα που κούναγε την ουρά της.
Αλλά ένας φίλος, συγγραφέας και αυτός, μου λέει:
“Ανέβαινα με τον Λουκή και τον χωροφύλακα στα βράχια.”
Σύμφωνα με τον κανόνα τα δύο “τον” στην πιο πάνω πρόταση παίρνουν το τελικό (ν), αλλά ακουστικά δεν ηχούν και τόσο οικεία στο αυτί μας.
Αν γράψουμε, “Ανέβαινα με το Λουκή και τον χωροφύλακα στα βράχια.“, θα ερχόταν πιο κοντά στον προφορικό μας λόγο, αφού σε αυτόν θα λέγαμε “Ανέβαινα με το Λουκή…” και όχι “Ανέβαινα με τον Λουκή…” και νομίζω ότι έχει δίκιο.
Άρα μερικές φορές, στα διηγήματα, παρακάμπτουμε τους κανόνες της γραμματικής, αν θέλουμε να αποδώσουμε πιστά τα λόγια κάποιου χαρακτήρα και δεν έχουμε σκοπό να γράψουμε ένα κείμενο που βασίζεται πιστά στους γραμματικούς κανόνες.
Συμπέρασμα για το τελικό ν, του πότε χάνεται και πότε διατηρείται
Οι κανόνες είναι εδώ για να τους παραβιάζουμε, όποτε χρειάζεται, αλλά πρώτα να γνωρίζουμε καλά τον κανόνα, ώστε να μπορούμε να τον παραβιάζουμε εφόσον το απαιτούν οι συνθήκες του γραπτού λόγου.
επιστροφή στη γονική σελίδα περί “Επιμέλειας κειμένων”