γράφει η Σταυρούλα Καραμπάτου κατηγορία: Ελληνικός Πολιτισμός / Νεότερη περίοδος / Κοινωνική ζωή / Δημόσιος και Ιδιωτικός βίος ΕΙΣΑΓΩΓΗ Δύο δυαδικές διακρίσεις θα αποτελέσουν τις βάσεις πάνω στις οποίες θα δομηθεί καθεμιά από τις δύο ενότητες της παρούσας μελέτηςς και συγκεκριμένα όσον αφορά την πρώτη ο προφορικός και ο γραπτός πολιτισμός και τη δεύτερη το λαϊκό και το λόγιο ιδίωμα. Με έναυσμα ένα απόσπασμα από την Εισαγωγή του Θ. Παραδέλλη στο έργο του W. J. Ong “Προφορικότητα και Εγγραμματοσύνη”, θα αναφερθούν στην πρώτη ενότητα τα χαρακτηριστικά και οι διαφορές μεταξύ προφορικού και γραπτού πολιτισμού και θα συσχετιστεί καθένας από τους δύο με συγκεκριμένες κοινωνικές…
Blog
Λόγια & Λαϊκή Αρχιτεκτονική – Ο χώρος ως στοιχείο συγκρότησης της ταυτότητας
γράφει η Σταυρούλα Καραμπάτου κατηγορία: Ελληνικός Πολιτισμός / Νεότερη περίοδος / Κοινωνική ζωή / Δημόσιος και Ιδιωτικός βίος ΕΙΣΑΓΩΓΗ Δύο αποσπάσματα κειμένων που αναφέρονται στην πόλη των Αθηνών και συγκεκριμένα, στην Ακρόπολη το πρώτο, από το έργο του Γ. Χαμηλάκη με τίτλο “Το έθνος και τα ερείπιά του”, και στα Αναφιώτικα το δεύτερο, από το έργο της Ρ. Καυταντζόγλου με τίτλο “Στη σκιά του Ιερού βράχου”, γίνονται η αφορμή της προσέγγισης της λόγιας και της λαϊκής αρχιτεκτονικής αντίστοιχα στις δύο ενότητες που απαρτίζουν την παρούσα εργασία. Οι συζητήσεις γύρω από την επιλογή νέας πρωτεύουσας για το ελληνικό κράτος μετά το…
“Εθνικός ” και “Λαϊκός” Πολιτισμός στην Ιστορία της Λαογραφίας
γράφει η Σταυρούλα Καραμπάτου κατηγορία: Ελληνικός Πολιτισμός / Νεότερη περίοδος / Κοινωνική ζωή / Δημόσιος και Ιδιωτικός βίος ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με έναυσμα δύo αποσπάσματα από κείμενα των: S. Hall με τίτλo «Οι Εθνικοί Πολιτισμoί ως «Φαντασιακές Κoινότητες» και Ε. Αυδίκoυ με τίτλο «Από τo λαϊκό (folk) … στo λαϊκό (popular): η λαoγραφία στo σταυροδρόμι μιας νέας επoχής», θα επιχειρηθεί μία πρoσέγγιση στη λαογραφία τoυ 19ου αιώνα και της μεταπoλεμικής περιόδου αντίστoιχα. Σύμφωνα με τα ζητούμενα αυτής της εργασίας, η oποία θα αναπτυχθεί σε δύo ενότητες, στην πρώτη θα αναδειχτεί τo κοινωνικό και ιδεολoγικό πλαίσιο μέσα στo οποίο συγκροτήθηκε η λαoγραφία και προσδιορίστηκε ως επιστήμη εθνική, γεγoνός που έστρεψε το ενδιαφέρoν των εκπροσώπων της…
Η προβληματική σχετικά με τα επιχειρήματα του Σωκράτη στον πλατωνικό Κρίτωνα
γράφει η Σταυρούλα Καραμπάτου κατηγορία: Ελληνικός Πολιτισμός / Αρχαιότητα / Πνευματική δημιουργία / Φιλοσοφία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο Κρίτων είναι ένας φιλοσοφικός διάλογος [στους φιλοσοφικούς διαλόγους αναπτύσσονται επιχειρήματα με προτάσεις και συμπεράσματα], που αποτελεί μέρος του διασωθέντος γραπτού φιλοσοφικού έργου του Πλάτωνα και συγκαταλέγεται στους πρώιμούς του, στους οποίους παρουσιάζει τα ζητήματα που τον απασχολούν χωρίς να έχει να προτείνει κάποια φιλοσοφική λύση. Πρωταγωνιστές του έργου είναι ο Σωκράτης –όπως άλλωστε και όλων των υπολοίπων πρώιμων πλατωνικών διαλόγων- και ο μαθητής του Κρίτων, οι οποίοι διαλέγονται στο χώρο της φυλακής όπου κρατείται ο Σωκράτης μετά την καταδικαστική απόφαση εις βάρος του, λίγο πριν την…
Βασικές περίοδοι της ελληνικής Πολιτικής ιστορίας από το 1821 έως το 1864
γράφει η Σταυρούλα Καραμπάτου κατηγορία: Ελληνικός Πολιτισμός / Νεότερη περίοδος / Κοινωνική ζωή / Πολιτική Οργάνωση Οι κυριότερες θεσμικές, πολιτειακές και πολιτικο-ιδεολογικές μεταβολές. Η έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης σήμανε τη λήξη της οθωμανικής κυριαρχίας και την έναρξη της θεμελίωσης του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Η διαμόρφωση της πολιτικής του ιστορίας από το 1821 ως το 1864, την οποία θα μπορούσαμε να χωρίσουμε σε πέντε περιόδους, καθώς και τις σπουδαιότερες θεσμικές, πολιτειακές και πολιτικο-ιδεολογικές μεταβολές, που σημειώθηκαν στα πλαίσιά τους, παρουσιάζονται σε έξι ενότητες. Στην πρώτη ενότητα γίνεται μια σύντομη αναφορά στην τουρκοκρατία και στον γενικότερο, και στον ευρωπαϊκό χώρο, κλίμα μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν και ωρίμασαν οι…
Η διαφορετικότητα της Σπάρτης, ως πόλης-κράτους, σε σχέση με τις άλλες
γράφει η Σταυρούλα Καραμπάτου Κατηγορία: Ελληνικός Πολιτισμός / Αρχαιότητα / Κοινωνική ζωή / Πολιτική Οργάνωση ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Σπάρτη, μία από τις δύο -μαζί με την Αθήνα- σημαντικότερες πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας, είχε ιδιόμορφη συγκρότηση, η οποία διατηρήθηκε σχεδόν ίδια ως τη ρωμαϊκή κατάκτηση. Η κατάδειξη της διαφορετικότητάς της σε σχέση με τις άλλες πόλεις-κράτη, λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένες παραμέτρους, είναι ο στόχος αυτής της εργασίας, που θα αναπτυχθεί σε τέσσερις ενότητες. Στην πρώτη ενότητα θα γίνει αναφορά στον θεσμό της πόλης-κράτους γενικά. Τα σημεία και οι τρόποι διαφοροποίησης της Σπάρτης θα παρουσιαστούν στις επόμενες τρεις ενότητες, ως εξής: στη δεύτερη ως προς τη χωροταξική…
Ο χαρακτήρας της Μήδειας στο ομώνυμο δράμα του Ευριπίδη
γράφει η Σταυρούλα Καραμπάτου Κατηγορία: Ελληνικός Πολιτισμός / Αρχαιότητα / Τέχνες / Θέατρο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Μήδεια, ένα από τα γνωστότερα σήμερα έργα του νεότερου από τους τρεις μεγάλους τραγικούς ποιητές της κλασικής εποχής, Ευριπίδη, είναι το πρώτο δράμα μιας τετραλογίας, που διδάχτηκε στους δραματικούς αγώνες του 431 π.Χ. και κέρδισε την τρίτη θέση. Η τετραλογία συμπληρώνεται με τις τραγωδίες Φιλοκτήτης και Δίκτυς και το σατυρικό δράμα Θερισταί. Η υπόθεση του έργου (όπως και της πλειονότητας των αττικών τραγωδιών) σχετίζεται με ένα θέμα μυθολογικό. Αναφέρεται στην ιστορία της πριγκίπισσας της Κολχίδας, Μήδειας, και του αρχηγού της Αργοναυτικής εκστρατείας, Ιάσονα, τον οποίο νυμφεύθηκε, και συγκεκριμένα…
Ιστοριογραφία Ηροδότου & Θουκυδίδου
γράφει η Σταυρούλα Καραμπάτου Κατηγορία: Ελληνικός Πολιτισμός/Αρχαιότητα/Πνευματική δημιουργία/Λογοτεχνία ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΓΑ «ΙΣΤΟΡΙΑΙ» ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΩΝ ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΚΑΙ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ, ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΩΝ ΣΥΡΑΚΟΥΣΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΗΤΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ηρόδοτος – Θουκυδίδης: Δύο μεγάλα ονόματα στην ιστορία της ιστοριογραφίας Μία από τις εκφάνσεις της πολιτιστικής επανάστασης που συντελέστηκε με τη διάδοση της χρήσης της γραφής τον 6ο αι. π.Χ. ήταν η ανάπτυξη του έντεχνου πεζού λόγου, ένα είδος του οποίου είναι και η ιστοριογραφία. Οι ρίζες της ελληνικής ιστοριογραφίας βρίσκονται στο έργο των…
“Η τιμή της αγάπης” της Τώνιας Μαρκετάκη
γράφει η Σταυρούλα Καραμπάτου Κατηγορία: Ελληνικός Πολιτισμός / Νεότερη περίοδος / Τέχνες / Κινηματογράφος Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΦΥΛΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΤΩΝΙΑΣ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ «Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η δεκαετία του 1980 ήταν για την Ελλάδα μια περίοδος πολιτικής σταθερότητας και πολιτιστικής έξαρσης, ιδιαίτερα στην κινηματογραφική δραστηριότητα, που από το 1982 ενισχύθηκε με την πολύπλευρη συνδρομή του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, το οποίο, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, είχε ως στόχο την προώθηση ποιοτικών ταινιών στη χώρα. Ταυτόχρονα εδραιώθηκε ο κινηματογράφος των δημιουργών, ως μοντέλο παραγωγής ταινιών, που διαδέχτηκε τον κινηματογράφο των ειδών. Μία από τις ελάχιστες…
Υψηλή τέχνη – Μαζική κουλτούρα
γράφει η Σταυρούλα Καραμπάτου Κατηγορία: Ελληνικός πολιτισμός / Νεότερη περίοδος / Τέχνες / Εικαστικές τέχνες ΘΕΜΑ: Με αφορμή το παρακάτω απόσπασμα από το άρθρο «Η μοντέρνα τέχνη» του Mart Lawson που δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής 16ης Ιουλίου 2006 (και αρχικά στην εφημερίδα The Guardian), γίνεται ανάπτυξη: α) του τρόπου αντιμετώπισης περιστατικών όπως αυτά που περιγράφονται από έναν διανοούμενο του 18ου και του 19ου αι., μπροστά στο διπολισμό «υψηλή τέχνη-μαζική κουλτούρα», β) του αντιλόγου των κοινωνιολόγων Pierre Bourdieu και Karl Mannheim και γ) του τρόπου απεικόνισης της μεταμοντέρνας εποχής μας από τα περιστατικά που περιγράφονται στο απόσπασμα. «Όταν εγκαινιαζόταν η Tate Modern – ο ναός της σύγχρονης τέχνης στο Λονδίνο – μια…